24.1.07

"... tirajımız var"

Bu sözcük halk arasında değil, özellikle gazeteciler arasında yanlış kullanılıyor. Tiraj, Fransızca'dan gelme, sonu "j" harfi ile bittiği için söylenişi çok havalı bir sözcük. Bir yayının (gazete, dergi vb.) satışa sunulmak için matbaadan çıkan sayısını anlatır. Yani "on bin tirajımız var" demek, "yayınımızdan her seferinde on bin adet basıp, satışa sunuyoruz" demektir. Bu sözcüğün yanlış kullanımı ise (sanıyorum hem rakamı yüksek göstermek, hem de karşıdakine havalı bir sözcükle üstünlük sağlamak için reklamcılar tarafından kasıtlı olarak yanlış söyleniyor) özellikle medyada satış rakamlarından bahsederken oluyor. Çünkü on bin adet basılan hiçbir dergi, (istisnai durumlar hariç) on bin adet satmaz. Ay sonunda satılmayanlar iade edilir, net satış, tiraj eksi iade sayısı olarak hesaplanır. Reklamvereni aslında net satış rakamı ilgilendirir, kağıdınız ve paranız bolsa, istediğiniz tirajı yaparsınız, kime ne... Medyamızın güzide yayınlarında bile tiraj kelimesi satış adedi yerine kullanılıyor.

10.1.07

"olm"

Bilmeyenler "olmak", "olmaz" gibi kelimelerin kısaltması sanabilir. Aslında "oğlum" sözcüğünün kısaltmasıdır. Yaşıt erkekler arasında birbirine "oğlum" diye hitap etmek yaygındır. Bu da, telaffuzun deforme edildiği yetmiyormuş gibi yazımın da iyice deforme edilmiş halidir. Bilemiyorum, erkek jargonu, messenger dili... Daha fazla yazamayacağım. Ekleme yapmak isteyen buyursun...

2.1.07

"fevkaladenin fevkinde"

"Şeyimin şeyinde ..." türünden bir çağrışım yapsa da, gramer hatası olmayan bir tamlama olarak malum kişi tarafından günlük dilde kullanılmıştır. "Olağanüstünden de öte", "ultra mega" gibi bir anlamı vardır. Hakkı Devrim, bu ifadenin malum kişinin mübalağa merakını ifade ettiğinin altını çizerek yaygın olmamakla birlikte kullanımının da yanlış olmadığını güzel güzel izah etmişti... (Bkz. Makina - 30 Aralık 2006)