"bu, bunun amentüsüdür"

Sözlüğümüzün adı Türkçe'de Olmayan Sözcükler Sözlüğü olmasına rağmen, "bir şeyin amentüsü" olma kavramını yazmak istedim. Çok uzun zamandır bu lafı kullanan kimseye rastlamamıştım, geçenlerde rastlayınca nostalji oldu.

"amentü" kelimesi Arapça'da "inandım" anlamına geliyor ve yaygın olarak İslamiyet'in temel inançları olan "Allah'a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, ahiret gününe, kadere, hayır ve şerrin Allah'tan geldiğine inanma"yı dile getiriyor. (TDK tanımı) Türkçe'de günlük dilde bir düşünce veya ideolojinin temelini oluşturan değerleri anlatmak için de kullanılıyor. Benim geçen gün duyduğum şekliyle "bu, bunun amentüsüdür" dendiğinde, "eğer bu prensiplere inanmazsan ya da göz ardı edersen, bu işte/sektörde başarılı olamazsın. En başta bu prensipleri kabul etmek gerekir" anlamı vardı. Bu kadar uzun bir ifadeyi "amentü" kelimesinin içine sığdırmak hoşuma gitti. Günlük dilde daha sık kullanabiliriz.

"şık lokazyonlu"

Bu lafı hayatınızda hiç duymadıysanız büyük ihtimalle ya hiç emlakçı tanımıyorsunuzdur ya da hiç ev aramamışsınızdır. Nezih bir muhitte, merkezi konumdaki bir binayı tanımlamak için kullanılan bir tamlamadır. Tabii şık kelimesinin kime ne ifade ettiği bir muamma olsa da, size "şık lokazyonlu" bir şey sunuluyorsa, fiyatını fazla sorgulamamanız ve öyle kabul etmeniz bekleniyor demektir.

"Cumartesi babası"

Bundan birkaç yıl önce Beyoğlu'nda Cumartesi günleri toplanıp gözaltında kaybolan çocukları ve yakınları için eylem yapan kadınlara Cumartesi anneleri deniyordu. Bundan esinlenerek ben de belli bir baba türüne "Cumartesi babaları" diyorum. O babalar ki, çevremizde sık sık görürüz. Genellikle 35 yaşın üstünde boşanmış, iş güç sahibi babalardır. Mahkemeler çocuğun hafta içi annede, hafta sonu babada kalmasını uygun görmüştür. Bu nedenle ne kadar iyi bir baba olduklarını ancak Cumartesi ya da Pazar günleri gösterebilirler. Çocuklarını alarak içinde sinema kompleksi olan bir alışveriş merkezine götürürler. Yemek memek yedirip, oyuncak moyuncak alıp, film milm seyrederler. Hemen hemen her hafta sonu aynı program. Bu böyle sürer gider... Bir alısveriş merkezinde yanında çocuk olan ve lüzumlu lüzumsuz her şeye para harcayan bir adam görürseniz, hemen "Cumartesi babası" olup olmadığını anlarsınız zaten.

"yanlış" sözcüğünü bile yanlış yazmak

Türkçe'de Olmayan Sözcükler Sözlüğü'nün Ekşi Sözlük kadar popüler olmadığı bir gerçek. Fakat Türkçe'de olmayan sözcükler konusunda Google'ı hayli meşgul ediyoruz. Bugün istatistikleri kontrol ederken, arama motorları aracılığıyla bloguma yönlenen okuyucuların hangi sözcüklerle arama yaptıklarına baktım.

Türkçe'de Olmayan Sözcükler (bunu yazınca sözcükler listesi çıkmıyor ne yazık ki)
Banel ne demek (annesine sorar gibi Google'a soruyor arkadaşımız)
Baya ("bayağı" demek istedi galiba)
Türkçe'de yalnış yazılan ("yalnış" yazmışsın arkadaşım)
Türkçe sözlük ironi (hah, doğru yere geldin, kelimelerin ironik anlamlarını başka yerde bulamazsın)
Tiraj
Nezaket sözcük (hmmm, bu sözlükleri de Google'da aradıklarına göre, bunun sözlüğünü de hazırlasam mı acaba?)